Bạn vô tình lướt thấy những dòng tin tức những người thành công, giàu có bị bắt, hay những người bạn từng có ác cảm họ đang gặp khó khăn, đau ốm,… Từ trong sâu thẳm bạn có chút hả hê, vui mừng. Cứ như thể bạn trả được mối thù ngàn năm với họ vậy!
Có không? Nếu câu trả lời là CÓ, thì mời bạn đọc tiếp nào…
Tôi đọc được đâu đó, rằng: “Mọi thứ khiến chúng ta ghét ở người khác, có thể dẫn ta đến sự hiểu biết về chính mình.” Thật vậy, điều quan trọng không phải là người khác đang sống thế nào. Hay đại loại là đang phải “trả nghiệp” gì của họ – như hầu hết những người bình thường có phần đang đắc thắng về sự tầm thường của mình – khi chẳng hề hấn chi cả.
Đằng sau sự “may quá mình không giàu, nên không có gì mất”, “may quá mình chẳng đầu tư nên chẳng bị lừa”, “may quá, không có tiền nên không dùng mấy thứ xa xỉ đó”…
Sự thật có thể lại là:
1. Sự chiếu bóng – Projection
Ai cũng có một phần bên trong mà mình rất ghét, nhưng lại không nhận ra, cũng không muốn thừa nhận. Thay vì chấp nhận những mặt chưa hoàn thiện của mình, chúng ta có xu hướng gán chúng cho thế giới bên ngoài. Khiến ta phản ứng gay gắt với những đặc điểm mà ta đã chối bỏ.
VD:
* Nếu bạn rất ghét những người khoe khoang -> Có thể bạn cũng có xu hướng muốn thể hiện nhưng lại sợ bị đánh giá.
* Nếu bạn rất khó chịu với những người thiếu tính kỷ luật -> Có thể bạn đang vật lộn với sự thiếu kiểm soát bên trong mình.
* Có thể bạn không ưa những người hay phán xét -> Có thể bạn cũng rất muốn phán xét người khác nhưng lại không nhận ra và luôn tỏ ra đẹp đẽ.
————–
2. Cái Tôi – Ego
Cái Tôi là hình ảnh của chính mình trong tâm trí, có nhiệm vụ lưu trữ và duy trì hình ảnh của bản thân. Cái Tôi sẽ cảm thấy bị đe doạ khi ai đó có những đặc điểm mâu thuẫn với nó. Nó sẽ phản ứng mạnh mẽ để bảo vệ “danh tính” của chúng ta.
VD:
* Nếu bạn tự cho mình là người hiền lành -> Bạn sẽ cảm thấy vô cùng khó chịu với những người thẳng thắn và hung hăng.
* Nếu bạn tự hào về sự độc lập của mình -> Bạn sẽ không thích những người quá phụ thuộc vào người khác.
* Nếu bạn tự tin rằng mình là người trung thực -> Bạn sẽ rất nhạy cảm với những người gian dối, thậm chí là ghét họ ngay lập tức (đây là trải nghiệm của Hà nè – cực kỳ ghét luôn những điều dối trá… )
Nhược điểm của Ego là nó rất khó chấp nhận rằng: Có nhiều cách tồn tại khác nhau, ngoài cách mà nó đã xác định. Vì thế, khi gặp những người có tính cách, nó gần như phản ứng tự động trỗi lên sự ghét bỏ để kiểm soát rủi ro cho chính nó.
—————
3. Vết thương cũ chưa được chữa lành.
Đôi khi, chúng ta ghét một ai đó không phải vì họ xấu, mà họ đã vô tình kích hoạt lại những tổn thương trong quá khứ của chúng ta. Nếu một người có tính cách hay hành vi giống ai đó đã làm bạn tổn thương trong quá khứ, bạn sẽ phản ứng mạnh mẽ – ngay cả khi họ chưa làm gì có lỗi!
VD:
* Nếu bạn đã từng bị phản bội, bạn không dễ dàng tin tưởng vào những hành động tương tự, như sự quan tâm, chăm sóc hay những tiến triển quá nhanh trong một mối quan hệ tình cảm.
————
4. Ghen tị
Một lý do phổ biến khiến chúng ta ghét người khác là sự ghen tị. Đó là vì bạn cũng muốn có những thứ mà họ có, nhưng không thể đạt được. Thay vì lên kế hoạch và hành động để đạt được điều mình muốn, chúng ta làm một việc “có vẻ” dễ dàng hơn – ghét bỏ những người có những thứ mà bạn khao khát nhưng không thể có.
VD:
* Bạn ghét những người thành công -> có thể bạn đã rất khao khát thành công nhưng chưa đạt được.
* Bạn ghét những người tự tin -> Bạn cũng muốn tự tin nhưng không làm được.
* Bạn ghét những người giàu có -> Bạn vui mừng khi người giàu gặp nạn.
Vì thế, khi trỗi lên cảm giác ghét bỏ thành công của người khác, hãy dám đối diện với những khát khao sâu bên trong bạn. Gọi tên nó lên, đối diện và chuyển hoá nó thành động lực hành động. Vậy thi, từ bây giờ… ..nếu ai đó khiến bạn phát điên, hãy tự hỏi chính mình: “Mình đang ghét họ hay mình đang ghét một phần nào đó bên trong mình mà mình không dám đối diện?”
Một câu hỏi đúng luôn là cánh cửa mở ra cho bạn cả một con đường đi đến nơi bạn cần đến.
————-
Cuối cùng, việc nhận diện tất cả những cảm xúc và hành vi của bản thân không phải một lần nữa phủ nhận bản thân không có giá trị. Mà là bước khởi đầu cho một hành trình Hiểu Biết Chính Mình thật sự.